احداث پایتخت تجاری کشور (کلان شهر تجاری هوشمند) - مقدمه

 فرض کنیم با سرمایه گذاری جهت احداث کلان شهری تجاری و هوشمند (بعنوان پایتخت تجاری کشور ) در منطقه ای فاقد هر گونه زیرساخت موافقت گردیده است.

جهت این کلان شهر هوشمند تجاری خصوصیاتی بمانند زیر متصور است:

- کلان شهری برتر و متفاوت از سایر کلان شهرهای کشور

- کلان شهری هوشمند و پایدار

- کلان شهری تجاری و گردشگری

- کلان شهری دارای مزیت های رقابتی متعدد در سطح ملی و منطقه ای

- کلان شهری در طراز کلان شهرهای برتر دنیا

- و کلان شهری مدرن و توسعه یافته توسط بخش خصوصی

 

الزامات کلان شهر تجاری هوشمند:

موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی زیرساخت های تجاری را مشتمل بر 96 زیرساخت (که در 16 محور و 3 طبقه بشرح ذیل دسته بندی شده است) معرفی نموده است:

زیر ساخت های فیزیکی (زیرساخت های سخت افزاری) شامل:

-        زیرساخت های ذخیره سازی

1.     انبارها

2.     سیلوها

3.     سردخانه ها

 

-        زیرساخت های جابجایی

1.     گمرک

2.     بنادر

3.     فرودگاه ها

4.     پایانه های جابجایی کالا / بار اندازها

5.     بنادر خشک

6.     هاب های تجاری

7.     شهرهای لجستیکی

8.     مراکز لجستیکی حاشیه شهرها

 

-        زیرساخت های توزیعی

1.     فروشگاه های زنجیره ای

2.     نمایشگاه های عرضه مستقیم کالا

3.     بازار های روز

4.     بازارچه ها و مجتمع های صنفی

5.     شهرکهای صنفی

6.     واحدهای صنفی

7.     شرکتهای عمده پخش

8.     میادین میوه و تره بار اصلی شهرها

9.     کشتارگاه های صنعتی دام و طیور

10.  مراکز درجه بندی و بسته بندی کالا (سورتینگ)

 

-        زیرساخت های حمل و نقل

1.     جاده (اعم از جاده ترانزیتی، آزادراه، اتوبان بین شهری، جاده های اصلی، جاده های فرعی)

2.     راه آهن (بین شهری، درون شهری)

3.     خطوط هوایی

4.     خطوط لوله

5.     مسیرهای آبی

6.     ناوگان حمل و نقل (زمینی، دریایی، ریلی، هوایی)

-        مناطق اقتصادی – تجاری

1.     بازارچه های مرزی

2.     پایانه های صادراتی

3.     نمایشگاه های بین المللی

4.     مراکز تجاری خارج از کشور

5.     مناطق آزاد تجاری

6.     مناطق ویژه اقتصادی

 

زیرساخت های غیرفیزیکی (نرم افزاری) شامل:

-        پیوند های تجاری

1.     توافق نامه ها و قرارداد ها (بین المللی، منطقه ای، چند جانبه ...)

2.     مبادلات (صادرات، واردات)

3.     رایزنان (بازرگانی، تجاری، اقتصادی ...)

4.     هیئت های تجاری

5.     شرکای تجاری

 

-        زیرساخت های مالی

1.     بانک ها و موسسات مالی – اعتباری

2.     بازار سرمایه (بورس و فرا بورس)

3.     بیمه و صندوق های ضمانت

4.     لیزینگ

5.     صندوق های سرمایه گذاری و مالی

 

-        زیرساخت های حقوقی

1.     قوانین و مقررات تجاری

2.     قوانین و مقررات مالی و پولی

3.     قوانین و مقررات بانکی

4.     قوانین و مقررات بیمه

5.     قوانین و مقررات گمرکی

6.     قوانین و مقررات بازرگانی

7.     قوانین و مقررات صنفی

8.     حقوق مالکیت

9.     برند سازی و استاندارد سازی

10.  قوانین و مقررات مربوط به هریک از زیرساخت های فیزیکی

 

-        بنگاه ها و نهاد ها

1.     نهاد های دولتی

2.     دانشگاه ها

3.     اتاق ها (بازرگانی، صنایع و معادن، تعاون ...)

4.     اصناف و تشکل ها

5.     شرکت های ارائه خدمات لجستیکی  (5PL , 4PL , 3PL)

6.     خوشه های صادراتی

 

-        زیرساخت های فناوری

1.     دولت الکترونیک

2.     تجارت الکترونیک

3.     بانکداری الکترونیک

4.     نقطه تجاری

5.     پنجره واحد تجاری

6.     سرویس دهندگان خدمات تجارت الکترونیک

 

زیرساخت های ظرفیتی شامل:

-        زیرساخت های کشاورزی

1.     زمین های کشاورزی

2.     سدهای کشاورزی

3.     ماشین آلات کشاورزی

4.     سیستم های آبیاری

5.     شرکت های خدمات کشاورزی

 

-        زیرساخت های صنعتی

1.     شهرک های صنعتی

2.     پارک های فناوری

3.     مجتمع های صنعتی

4.     بنگاه های بزرگ تولید

5.     بنگاه های کوچک و متوسط (SME)

 

-        زیرساخت های ارتباطات

1.     خطوط تلفن ثابت و همراه

2.     خطوط اینترنت (معمولی و پرسرعت)

3.     فیبر نوری

4.     ایستگاه های مخابراتی

5.     ایستگاه های ماهواره ای

6.     ایستگاه های رادیویی، تلویزیونی

7.     ایستگاه های شبکه موبایل

 

-        زیرساخت های انرژی

1.     نیروگاه های سبز (انرژی های پاک و تجدید پذیر)

2.     نیروگاه های آبی

3.     نیروگاه های سوخت فسیلی

4.     نیروگاه های هسته ای

5.     پالایشگاه ها

6.     حوزه های نفتی

 

-        زیرساخت های طبیعی

1.     معادن

2.     رودخانه ها

3.     جنگلها

4.     دریاها و آبهای آزاد

5.     دریاچه ها

 

-        زیرساخت های خدماتی

1.     امکانات اقامتی و سکونتی تجاری

2.     امکانات تفریحی

3.     بیمارستان ها و مراکز درمانی

4.     امکانات توریستی و گردشگری

 

همچنین موسسه Smart Cities Index  شاخص هایی را جهت شهرهای هوشمند معرفی نموده است که برخی از آنها به شرح زیر است:

-       ساختمان هوشمند

-       مدیریت پسماندهای شهری هوشمند

-       حفظ محیط زیست

-       دیجیتالی شدن تمامی امور دولت و کارهای اداری

-       دسترسی کامل، راحت و همگانی به اینترنت ۴G LTE

-       فراوانی دسترسی به هات اسپات اینترنت Wi-Fi

-       استفاده همه‌گیر از گوشی‌های هوشمند و دستگاه‌های الکترونیکی

-       سرویس به اشتراک گذاری خودرو و تاکسی آنلاین

-       هوشمند شدن سیستم ترافیک

-       آموزش و مشارکت شهروندان

-       پارکینگ هوشمند

-       انرژی پاک

-       توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی برقی و الکتریکی

-       سرعت بالای اینترنت

-       و حمل و نقل عمومی هوشمند.

 

---

اطلاعات بیشتر:

تدوین سند راهبردی توسعه زیرساختهای تجاری در کشور - موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی

نسل‌های مختلف شرکت‌های لجستیکی (1PL تا 5PL )

---

محل احداث پایتخت تجاری کشور:

محل اجرای طرح می تواند از هر کدام از مناطق مستعد کشور بمانند سواحل جنوبی، مناطق مرکزی یا سواحل شمالی کشور انتخاب گردد؛ ولیکن هر کدام از این مناطق نیازهای خاص خود را طلب نموده، لازم است به شیوه بهینه تامین گردد.

شیوه برنامه ریزی:

به سبب ماهیت طرح و محیط متغییر و زمان بری احداث این ابرشهر هوشمند تجاری، روش برنامه ریزی بر مبنای "مدل برنامه ریزی ساختاری، راهبردی" فرض می گردد. 

رئوس مدل برنامه ریزی ساختاری، راهبردی شامل این موارد است:

o      تعیین ارکان جهت ساز (چشم انداز، ماموریت، ارزشها، خط مشی) و اهداف کلان

o      تعیین سیاستها و راهکارها و ابزار حصول به اهداف

o      ترسیم نقشه استخوان بندی شهر

o      تعریف نظام فعال مدیریتی

بصورت کلی، در مدل های برنامه ریزی راهبردی، از مرحله شناخت و تحلیل وضعیت موجود پروژه (یا طرح پیشنهادی) و محیط اجرای آن شروع می کنیم و سپس با استفاده از روش های بمانند الگوبرداری، استفاده از درس آموخته ها و تجارب برتر، آینده پژوهی (و آینده نگاری) ایده پردازی می کنیم و موارد سازگار و مکمل را بعنوان وضعیت مطلوب و آرمانی ترسیم می شود و با اتمام این مرحله، ارکان جهت ساز طرح و اهداف کلان آن تعیین می گردد.

در گام دوم، نقشه راه رسیدن از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب تعیین می گردد. این گام با مشخص نمودن سیاست ها و راهکارهای لازم و تعیین معیارها و شیوه های تحقق اهداف انجام می گیرد.

در گام سوم از مرحله برنامه ریزی این ابرشهر تجاری، براساس نتایج مطالعات مراحل قبل نسبت به جانمایی کاربری های مختلف و تعیین روابط و ساختار شبکه های ارتباطی مورد نیاز اقدام می شود و خروجی این مرحله بصورت نقشه استخوان بندی شهر ارائه می گردد. خروجی این مرحله پس از طی مراحل قانونی و اعمال اصلاحات لازم و تصویب، بعنوان چارچوب توسعه این ابرشهر تجاری عمل کرده و مبنای تهیه طرحهای آماده سازی و اجرایی بعدی است.

در گام نهایی، شیوه های نظارت و بازنگری طرح و مدیریت پروژه تعیین می شود. این مرحله به سبب ارتباط مستقیم با نحوه اجرا و تحقق اهداف تعیین شده بسیار مهم بوده، لازم است تا زمان اختتام پروژه و بهره برداری از این ابرشهر تجاری مورد توجه ویژه قرار داشته باشد.

با عنایت به موارد پیش گفته، این مجموعه مطالب سعی دارد توصیفی اولیه از کلان شهر هوشمند تجاری (بعنوان پایتخت تجاری کشور) بهمراه برآورد هزینه های متصور ارائه نماید.

پرواضح است که در عمل پیچیدگی های بسیار زیادی در برنامه ریزی و احداث این کلان شهر تجاری هوشمند حاکم بوده، متاثر از عوامل متعدد داخلی و محیطی طرح است و برهمین مبنا لازم است مراحل مطالعات و برنامه ریزی و طراحی شهری توسط مجموعه ای از مشاورین صاحب صلاحیت مجرب و با مشارکت ذینفعان کلیدی پروژه انجام پذیرد.