جهت سهولت محاسبه، سرانه کاربری معابر براساس 6 مقطع عرضی شامل:
1- معابر شریانی درجه1 (آزاد راه و بزرگراه با عرض 80 متر)
2- معابر شریانی درجه2 (بلوار اصلی با عرض 70 متر)
3- معابر شریانی درجه2 (بلوار فرعی با عرض 48 متر)
4- معابر توزیعی (بلوار 35 متری)
5- معابر دسترسی (خیابان با عرض 12 متر)
6- معابر دسترسی (کوچه با عرض 10 متر)
انجام می شود. جزئیات محاسبه سرانه های کاربری مرتبط در شکل زیر ارائه گردیده است.
در محاسبه سرانه کاربری معابر، علاوه بر مسیرهای عمومی حمل و نقل، مسیرهای اختصاصی شبکه های اتوبوسرانی سریع السیر شهری (BRT) و قطار سبک شهری(LRT) و ایستگاه های مربوطه لحاظ گردیده است.
نمونه مقطع عرضی – استقرار 2 مسیر مجزای رفت و برگشت BRT و ایستگاه مربوطه در قسمت میانه معابر
نمونه مقطع عرضی – استقرار 1 مسیر BRT و ایستگاه مربوطه در قسمت میانه معابر
نمونه مقطع عرضی – استقرار 2 مسیر مجزای رفت و برگشت BRT و ایستگاه مربوطه در قسمت میانه بلوارهای فرعی و توزیعی
نمونه مقطع عرضی – استقرار 2 مسیر مجزای رفت و برگشت LRT و ایستگاه مربوطه در قسمت میانه معابر
نمونه مقطع عرضی – استقرار 2 مسیر مجزای رفت و برگشت LRT در قسمت میانه بلوارهای فرعی و توزیعی
نمونه مقطع عرضی - بلوار 60 متری با دو مسیر BRT و ایستگاه مربوطه
نمونه مقطع عرضی - بلوار 24 متری با دو مسیر LRT و ایستگاه مربوطه
نمونه مقطع عرضی - بلوار 28 متری با دو مسیر LRT و ایستگاه مربوطه
در محاسبه سرانه کاربری معابر، علاوه بر مسیرهای حمل و نقل وسائل نقلیه موتوری، مسیرهای خاص پیاده روی و دوچرخه سواری نیز در نظر گرفته شده است.
نکات مهم در تخمین سرانه کاربری معابر:
- نکته اول: مسیرهای خاص شبکه قطار شهری (مترو) بصورت سطحی و مونوپل، در فضای میانه شبکه آزادراه ها و بزرگراه ها و بلوارهای اصلی و فرعی شهری (شریانی درجه2 و توزیعی) در نظر گرفته می شود و تخصیص سرانه کاربری مجزا جهت این امر لازم نمی باشد.
در شکل زیر نمونه سطح مقطع عرضی بلوار 45 متری دارای دو مسیر مجزای BRT بهمراه ایستگاه مربوطه و همچنین ستون های شبکه مترو (بصورت مونوپل – روسطحی) مشخص گردیده است.
-
نکته دوم: مسیرهای خاص شبکه قطار شهری زیرزمینی(مترو) مشمول تخصیص سرانه کاربری مجزا نیست و سرانه ایستگاه های مترو شهری ضمن استفاده حداکثری از امکانات شبکه های LRT/BRT ، در قسمت سرانه کاربری ایستگاه قطار (شهری و بین شهری) در نظر گرفته می شود.
- نکته سوم: فضاهای تخصیص شده به پارکینک های برمعبر و فضاهای سبز معابر، به ترتیب در سرانه های کاربری پارکینگ و فضای سبز بشرح یادداشت های آتی ارائه می شود (در محاسبات مربوط به سرانه کاربری معابر لحاظ نمی گردد).
با عنایت به موارد فوق، چنانچه جمعیت ابرشهر تجاری (پایتخت تجاری کشور) در افق نهایی پنج میلیون نفر (5.000.000 نفر) در نظر گرفته شود، سرانه کاربری معابر طبق جدول زیر محاسبه و مبنای محاسبات و برآوردهای آتی قرار می گیرد:
موقعیت |
کاربری |
شرح کاربری |
سرانه (متر مربع) |
|
شهر |
معابر |
شبکه راه های شهری |
35.00 |
|
شهر |
معابر |
دوچرخه رو |
9.00 |
|
شهر |
معابر |
پیاده رو، پیاده راه |
9.00 |
|
جمع سرانه کاربری شبکه معابر (متر مربع) |
53.0 |
احداث ابرشهر تجاری (پایتخت تجاری کشور) - تخمین سرانه کاربری پارکینگ خودرو:
سرانه کاربری پارکینگ خودرو مشتمل بر دوبخش کاربری پارکینگ برمعبر و پارکینگ عمومی (عموماً طبقاتی) است.
جهت تامین کاربری پارکینگ بر معبر شیوه های مختلفی رایج است و براساس نیاز کاربریهای مجاور، تامین میگردد.
همچنین کاربری پارکینگ عمومی (بیشتر به شکل طبقاتی) عموماً در مناطق پر ازدحام شهر و موقعیت های خاص و با توجه به کاربریهای پیرامونی و نیاز به فضاهای پارک وسائل نقلیه لحاظ می شود.
تخمین سرانه پارکینگ برابر متون فوق بشرح جدول زیر ارائه می شود.
موقعیت |
کاربری |
شرح کاربری |
سرانه |
|
شهر |
پارکبنگ |
پارکینگ عمومی |
8.00 |
|
شهر |
پارکبنگ |
پارکینگ بر معبر |
12.00 |
|
|
|
جمع سرانه کاربری (متر مربع) |
20.0 |
نکته مهم در مورد کاربری پارکینگ خودرو :
با توجه به کاربرد روزافزون خودروهای هیبریدی و الکتریکی، لازم است در کلیه پارکینگ ها (اعم از پارکینگ بر معبر و پارکینگ طبقاتی و عمومی) تجهیزات شارژ خودرهای الکتریکی فرآهم شود.
اطلاعات بیشتر:
INSTITUTE OF URBAN TRANSPORT - INDIA
سرانه کاربری های شهری - دکتر سید محسن حبیبی - مهندس صدیقه مسائلی- سازمان ملی زمین و مسکن
مقایسه استانداردهای شهری ایران با سایر کشورها