سرانه کاربری حمل و نقل و بازرگانی : فرودگاه (حمل و نقل هوایی مسافر و کالا):
با توجه به جایگاه و عملکرد ابرشهر تجاری پیشنهادی بعنوان پایتخت تجاری کشور و نقش گسترده و اساسی سیستم های حمل و نقل پیشرفته در این گونه شهرها، جهت محاسبه سرانه کاربری فرودگاه از اطلاعات وسعت برترین فرودگاه و شهرهای فرودگاهی بین المللی استفاده می گردد.
در جداول زیر اطلاعات کلی برخی از بزرگترین فرودگاهای بین المللی پرتردد ارائه گردیده است.
فهرست پررفتوآمدترین فرودگاههای جهان بر پایه شمار مسافر |
|||
ردیف |
نام فرودگاه |
وسعت |
تعداد جابجایی مسافر |
1 |
فرودگاه بینالمللی هارتسفیلد-جکسون آتلانتا |
|
101,491,106 |
۲ |
فرودگاه بینالمللی پکن |
2400 |
89,939,049 |
۳ |
فرودگاه بینالمللی دبی |
2900 |
78,014,838 |
۴ |
فرودگاه بینالمللی اوهر شیکاگو |
3087 |
76,949,336 |
5 |
فرودگاه هانهدا |
|
75,300,000 |
۶ |
فرودگاه هیترو لندن |
1214 |
74,954,289 |
7 |
فرودگاه بینالمللی لسآنجلس |
|
74,936,256 |
۸ |
فرودگاه بینالمللی هنگ کنگ |
1284 |
68,488,000 |
9 |
فرودگاه شارل دوگل پاریس |
3200 |
65,766,986 |
۱۰ |
فرودگاه بینالمللی دالاس-فورت ورث |
|
64,174,163 |
۱۱ |
فرودگاه بین المللی آتاترک |
|
61,322,729 |
۱۲ |
فرودگاه بینالمللی فرانکفورت |
2200 |
61,032,022 |
13 |
فرودگاه بینالمللی شانگهای پودنگ |
4000 |
60,098,073 |
۱۴ |
فرودگاه اسخیپول آمستردام |
2787 |
58,284,864 |
15 |
فرودگاه بینالمللی سوئکارنو-هتا |
|
57,000,000 |
۱۶ |
فرودگاه بینالمللی جان اف کندی |
1995 |
56,800,000 |
17 |
فرودگاه چانگی سنگاپور |
1300 |
55,448,964 |
۱۸ |
فرودگاه بینالمللی بایون گوآنگجو |
|
55,201,915 |
۱۹ |
فرودگاه بین المللی دنور |
|
54,014,502 |
۲۰ |
فرودگاه بینالمللی سووارنابومی |
3240 |
52,918,785 |
21 |
فرودگاه بین المللی سانفرانسیسکو |
|
50,009,749 |
۲۲ |
فرودگاه بینالمللی اینچئون |
5600 |
49,281,220 |
23 |
فرودگاه بینالمللی کوالالامپور |
10000 |
48,915,655 |
۲۴ |
فرودگاه مادرید-باراخاس |
3050 |
46,828,279 |
25 |
فرودگاه بینالمللی ایندیرا گاندی |
|
45,981,773 |
۲۶ |
فرودگاه بینالمللی مککاران |
|
45,389,074 |
۲۷ |
فرودگاه بینالمللی شارلوت داگلاس |
|
44,876,627 |
۲۸ |
فرودگاه بینالمللی میامی |
|
44,350,247 |
۲۹ |
فرودگاه بینالمللی فینکس اسکای هاربر |
|
44,006,205 |
۳۰ |
فرودگاه بینالمللی سیاتل-تاکوما |
|
42,340,537 |
فهرست پررفتوآمدترین فرودگاههای جهان بر پایه جابهجایی کالا |
|||
ردیف |
فرودگاه |
وسعت (هکتار) |
مجموع جابجایی کالا (تُن) |
۱ |
فرودگاه بینالمللی هنگ کنگ |
1284 |
4,411,193 |
۲ |
فرودگاه بینالمللی ممفیس |
2023 |
4,258,530 |
۳ |
فرودگاه بینالمللی شانگهای پودنگ |
4000 |
3,181,365 |
۴ |
فرودگاه بینالمللی اینچئون |
5600 |
2,557,680 |
۵ |
فرودگاه بینالمللی تد استیونز انکوریج |
|
2,482,153 |
۶ |
فرودگاه بینالمللی دبی |
2900 |
2,367,574 |
۷ |
فرودگاه بینالمللی لوئیویل |
|
2,293,134 |
۸ |
فرودگاه بینالمللی ناریتا |
|
2,132,377 |
۹ |
فرودگاه بینالمللی فرانکفورت |
2200 |
2,132,132 |
۱۰ |
فرودگاه بینالمللی تائویوان تایوان |
6160 |
2,088,727 |
۱۱ |
فرودگاه بینالمللی میامی |
|
1,998,782 |
۱۲ |
فرودگاه شارل دوگل پاریس |
3200 |
1,890,829 |
۱۳ |
فرودگاه چانگی سنگاپور |
1300 |
1,879,918 |
۱۴ |
فرودگاه بینالمللی پکن |
2400 |
1,831,167 |
۱۵ |
فرودگاه بینالمللی لسآنجلس |
|
1,818,766 |
۱۶ |
فرودگاه بینالمللی اوهر شیکاگو |
3087 |
1,672,465 |
۱۷ |
فرودگاه اسخیپول آمستردام |
2787 |
1,670,674 |
۱۸ |
فرودگاه هیترو لندن |
1214 |
1,588,652 |
۱۹ |
فرودگاه بینالمللی بایون گوآنگجو |
|
1,454,044 |
۲۰ |
فرودگاه بینالمللی جان اف کندی |
1995 |
1,315,590 |
۲۱ |
فرودگاه بینالمللی سووارنابومی |
|
1,231,445 |
۲۲ |
فرودگاه هانهدا |
|
1,098,182 |
۲۳ |
فرودگاه بینالمللی ایندیاناپلیس |
|
999,149 |
۲۴ |
فرودگاه بینالمللی حمد |
22000 |
995,370 |
۲۵ |
فرودگاه بینالمللی شنژن بن |
|
963,871 |
۲۶ |
فرودگاه لایپزیگ/هال |
|
906,490 |
۲۷ |
فرودگاه بینالمللی ابوظبی |
|
806,068 |
۲۸ |
فرودگاه بینالمللی کوالالامپور |
10000 |
776,727 |
۲۹ |
فرودگاه بینالمللی آلمکتوم |
14000 |
758,371 |
۳۰ |
فرودگاه بینالمللی کانزای |
|
745,895 |
با عنایت به نوع و عملکرد فرودگاه ها، سه فرودگاه مستقل بشرح ذیل جهت پایتخت تجاری کشور متصور است:
1- شهر فرودگاهی بین المللی (Aeropolis , Primary Aerodrome)؛ دارای امکانات و تسهیلات جابجایی مسافری و کالا در سطح برترین شهرهای فرودگاهی بین المللی - دارای شبکه های ارتباطی با شهر و زیرساخت های حمل و نقل ترکیبی مسافر و کالا
در جدول زیر اطلاعات کلی برخی از برزگترین شهرهای فرودگاهی پرتردد ارائه گردیده است.
ردیف |
نام شهر فرودگاهی |
وسعت (هکتار) |
1 |
فرودگاه ملک فهد |
77,600 |
2 |
فرودگاه بینالمللی حمد |
22,000 |
3 |
فرودگاه بینالمللی آل مکتوم |
14,000 |
4 |
فرودگاه بین المللی دنور |
13,760 |
5 |
فرودگاه بین المللی کوالالامپور |
10,000 |
6 |
فرودگاه جدید استانبول |
7,650 |
7 |
فرودگاه بین المللی دالاس فورت ورث |
7,315 |
8 |
فرودگاه بین المللی تایوان تائویران |
6,160 |
9 |
فرودگاه بین المللی اینچئون |
5,600 |
10 |
فرودگاه دالس واشنگتن |
5,200 |
میانگین وسعت (هکتار) – گرد شده |
17,000 |
نظر به اطلاعات فوق و میانگین وسعت شهرهای فرودگاهی عنوان شده، مساحت شهر فرودگاهی پایتخت تجاری کشور معادل 17000 هکتار فرض می گردد.
همچنین با عنایت به اینکه بخش اعظم مساحت شهرهای فرودگاهی مربوط به فعالیتهای بازرگانی است، 80% این مساحت جهت کاربری بازرگانی و 20% باقیمانده جهت کاربری حمل و نقل هوایی (فرودگاه) در نظر گرفته می شود.
2- فرودگاه بین المللی ( Primary Aerodrome )؛ در کلاس برترین فرودگاه های مسافری و باری بین المللی - دارای شبکه های ارتباطی با شهر و زیرساخت های حمل و نقل ترکیبی مسافر و کالا
در جدول زیر اطلاعات کلی برخی از بزرگترین فرودگاهای بین المللی پرتردد ارائه گردیده است.
برخی از فرودگاه بین المللی پرتردد |
||
ردیف |
نام فرودگاه |
وسعت (هکتار) |
1 |
فرودگاه پودنگ شانگهای |
4,000 |
2 |
فرودگاه قاهره |
3,700 |
3 |
فرودگاه بین المللی پیتسبورگ |
3,561 |
4 |
فرودگاه سووارنابومی بانکوک |
3,240 |
5 |
فرودگاه شارل دو گل پاریس |
3,200 |
6 |
فرودگاه سالت لیک سیتی |
3,116 |
7 |
فرودگاه اوهر شیکاگو |
3,087 |
8 |
فرودگاه باراخاس مادرید |
3,050 |
9 |
فرودگاه بین المللی دبی |
2,900 |
10 |
فرودگاه لئورنادو داوینچی |
2,900 |
11 |
فرودگاه اسخیپول آمستردام |
2,787 |
12 |
فرودگاه بین المللی پکن |
2,400 |
13 |
فرودگاه بین المللی تانکر دو نوس |
2,250 |
14 |
فرودگاه فرانکفورت |
2,200 |
15 |
فرودگاه بین المللی ممفیس |
2,023 |
16 |
فرودگاه بین المللی تامبو |
1,888 |
17 |
فرودگاه بین المللی دیتون |
1,821 |
18 |
فرودگاه هلسینکی |
1,800 |
19 |
فرودگاه بین المللی آتن |
1,650 |
20 |
فرودگاه دابلین |
1,000 |
میانگین وسعت (هکتار)- رند شده |
2,600 |
با عنایت به اطلاعات فوق و میانگین وسعت فرودگاه های بین المللی عنوان شده، مساحت فرودگاه بین المللی پایتخت تجاری کشور معادل 3000 هکتار در نظر گرفته می شود که 70% از این مساحت جهت کاربری حمل و نقل هوایی و 30% باقیمانده جهت کاربری بازرگانی لحاظ می گردد.
3- فرودگاه داخلی ( Domestic Aerodrome ) ؛ در کلاس برترین فرودگاه های ملی - دارای شبکه های ارتباطی با شهر و زیرساخت های حمل و نقل ترکیبی مسافر و کالا
در جدول زیر اطلاعات کلی پرتردد ترین فرودگاههای کشور ارائه گردیده است.
رتبه |
نام فرودگاه |
تعداد پرواز |
تعداد مسافر به نفر |
میزان بار به تن |
وسعت فرودگاه |
|
۱ |
132,245 |
16,327,359 |
111,108 |
558 |
||
۲ |
70,084 |
10,030,230 |
86,681 |
540 |
||
۳ |
53,359 |
7,821,369 |
148,020 |
14,000 |
||
۴ |
31,148 |
3,308,111 |
30,889 |
811 |
||
۵ |
23,914 |
2,825,549 |
30,677 |
600 |
||
۶ |
23,731 |
2,671,622 |
20,586 |
1,041 |
||
۷ |
23,040 |
2,593,414 |
24,129 |
285 |
||
۸ |
14,236 |
1,768,398 |
13,276 |
420 |
||
۹ |
10,243 |
1,123,641 |
10,816 |
237 |
||
۱۰ |
6,744 |
644,615 |
5,681 |
373 |
||
۱۱ |
6,092 |
672,167 |
4,317 |
575 |
||
۱۲ |
5,941 |
808,230 |
5,319 |
700 |
||
۱۳ |
5,406 |
560,326 |
3,509 |
487 |
||
۱۴ |
5,348 |
437,090 |
4,446 |
2,000 |
||
۱۵ |
4,871 |
818,047 |
6,510 |
2,000 |
||
۱۶ |
4,153 |
485,734 |
4,023 |
900 |
||
۱۷ |
3,853 |
385,910 |
3,483 |
220 |
||
۱۸ |
3,568 |
393,801 |
2,664 |
343 |
||
۱۹ |
3,154 |
344,815 |
3,250 |
130 |
||
۲۰ |
3,055 |
447,870 |
4,567 |
5,000 |
||
میانگین مساحت 20 فرودگاه برتر کشور (هکتار) |
1600 |
با عنایت به اطلاعات فوق و میانگین وسعت فرودگاه های داخلی عنوان شده، مساحت فرودگاه داخلی پایتخت تجاری کشور معادل 2000 هکتار درنظر گرفته می شود و 75% از این مساحت جهت کاربری حمل و نقل هوایی (فرودگاه) و 25% باقیمانده جهت کاربری بازرگانی لحاظ می گردد.
با عنایت به موارد فوق، چنانچه جمعیت ابرشهر تجاری (پایتخت تجاری کشور) در افق نهایی پنج میلیون نفر (5.000.000 نفر) در نظر گرفته شود، سرانه کاربری فرودگاه طبق جدول زیر محاسبه و مبنای برآوردهای آتی قرار می گیرد:
محاسبه سرانه کاربری فرودگاه |
||||
نوع |
مساحت |
نسبت کاربری حمل و نقل هوایی |
سرانه کاربری حمل و نقل هوایی (متر مربع) |
سرانه کاربری بازرگانی (متر مربع) |
شهر فرودگاهی Aeropolis , Primary Aerodrome |
17000 |
20% |
6.8 |
27.20 |
فرودگاه بین المللی Primary Aerodrome |
3000 |
70% |
4.2 |
1.8 |
فرودگاه محلی Domestic Aerodrome |
2000 |
75% |
3.0 |
1 |
مجموع |
22000 |
|
14.0 |
30.00 |
نکته مهم در تخمین سرانه کاربری فرودگاه:
با توجه به قرارگیری فرودگاه در حومه شهر، کاربری مربوطه در این محل پیش بینی و لحاظ میگردد و مشمول کاربریهای شهری نیست .
اطلاعات بیشتر :
فهرست پررفتوآمدترین فرودگاههای جهان بر پایه شمار مسافر
فهرست پررفتوآمدترین فرودگاههای جهان بر پایه جابهجایی بار
ابرفرودگاه های دنیا + شلوغ ترین و زیباترین فرودگاه ها
بزرگ ترین فرودگاه های جهان در سال ۲۰۱۸
سرانه کاربری حمل و نقل و بازرگانی - ایستگاه قطار و هایپرلوپ:
با توجه به جایگاه و عملکرد ابرشهر تجاری پیشنهادی بعنوان پایتخت تجاری کشور و نقش گسترده و اساسی سیستم های حمل و نقل در این گونه شهرها، جهت محاسبه سرانه کاربری ایستگاه قطار شهری و بین شهری و هایپرلوپ از اطلاعات وسعت بزرگترین ایستگاه های قطار شهری و بین شهری (اعم از مسافری و باری) در سطح ملی و فراملی استفاده گردیده است.
در جدول زیر مشخصات کلی این ایستگاه ها ارائه گردیده است.
نام ایستگاه |
وسعت (متر مربع) |
عملکرد |
ترمینال گرند سنترال - نیویورک |
190.000 |
ترمینال قطار مسافری |
مونبح - آلمان |
760.000 |
ایستگاه قطار مسافری |
مترو امام - تهران |
18.000 |
ایستگاه قطار شهری |
راه آهن تهران |
1.740.000 |
ایستگاه قطار مسافری- باری |
توضیحات:
- جهت محاسبه سرانه کاربری ایستگاه قطار شهری (مترو) وسعت مترو امام – تهران مبنا قرار گرفته است.
- جهت محاسبه سرانه کاربری ایستگاه قطار مسافری(بین شهری) و هایپرلوپ وسعت ترمینال گرند سنترال نیویورک و ایستگاه راه آهن مونیخ (بعنوان بزرگترین ترمینال های قطار مسافری جهان) مبنا قرار گرفته است.
- جهت محاسبه سرانه کاربری ایستگاه قطار باری (محموله های فوری) ، ایستگاهی در داخل شهر و با مساحت 1.000.000 متر مربع مبنا قرار گرفته است.
- جهت محاسبه سرانه کاربری ایستگاه قطار باری، وسعت ایستگاه قطار تهران مبنا قرار گرفته است.
با عنایت به موارد فوق، چنانچه جمعیت ابرشهر تجاری (پایتخت تجاری کشور) در افق نهایی پنج میلیون نفر (5.000.000 نفر) در نظر گرفته شود، سرانه کاربری ایستگاه قطار (شهری و بین شهری) و هایپرلوپ طبق جدول زیر محاسبه و مبنای برآوردهای آتی قرار می گیرد:
موقعیت |
کاربری |
شرح کاربری |
سرانه |
|
شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
ایستگاه قطار شهری (مترو) |
0.70 |
|
شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
ترمینال قطار مسافری و هایپرلوپ |
0.30 |
|
شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
ترمینال قطار باری (محموله های فوری) |
0.20 |
|
حومه شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
ترمینال قطار باری |
0.50 |
|
|
|
جمع سرانه کاربری (متر مربع) |
1.7 |
نکته مهم در تخمین سرانه کاربری ترمینال قطار باری:
با توجه به قرارگیری پایانه قطار باری در حومه شهر، کاربری مربوطه در این محل پیش بینی و لحاظ میگردد و مشمول کاربریهای شهری نمی باشد.
سرانه کاربری حمل و نقل و بازرگانی - پایانه مسافری (شهری و بین شهری):
با فرض نیاز به ایجاد دو پایانه مسافری شهری به وسعت هرکدام 10 هکتار و یک پایانه مسافری بین شهری به وسعت 60 هکتار (در کلاس Preston Bus Station ، دارای کاربریهای مورد نیاز شامل پارکینگ خودرو، اماکن خدماتی، بهداشتی، تجاری و اداری، سالن انتظار، استراحتگاه، امور رفاهی مسافرین و رانندگان و همچنین لحاظ فضاهای مورد نیاز جهت نگهداری و تعمیرات اتوبوس و مینی بوس ها بعلاوه ایستگاه های حمل و نقل عمومی) به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت شهر، چنانچه جمعیت ابرشهر تجاری (پایتخت تجاری کشور) در افق نهایی پنج میلیون نفر (5.000.000 نفر) در نظر گرفته شود، سرانه کاربری پایانه مسافری طبق جدول زیر محاسبه و مبنای برآوردهای آتی قرار می گیرد:
موقعیت |
کاربری |
شرح کاربری |
سرانه |
|
شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
پایانه مسافری (درون شهری، برون شهری) |
0.80 |
|
|
|
جمع سرانه کاربری (متر مربع) |
0.8 |
سرانه کاربری حمل و نقل و بازرگانی - پایانه باربری (شهری و بین شهری):
چنانچه جمعیت ابرشهر تجاری (پایتخت تجاری کشور) در افق نهایی پنج میلیون نفر (5.000.000 نفر) در نظر گرفته شود و احداث یک پایانه باربری به وسعت 200 هکتار به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت مفروض باشد، سرانه کاربری پایانه باربری طبق جدول زیر محاسبه و مبنای برآوردهای آتی قرار می گیرد:
موقعیت |
کاربری |
شرح کاربری |
سرانه |
|
حومه شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
پایانه باربری (درون شهری، برون شهری) |
2.00 |
|
|
|
جمع سرانه کاربری (متر مربع) |
2.0 |
نکته مهم در تخمین سرانه کاربری پایانه باربری:
با توجه به قرارگیری پایانه باربری در حومه شهر، کاربری مربوطه در این محل پیش بینی و لحاظ میگردد و مشمول کاربریهای شهری نمی باشد.
سرانه کاربری حمل و نقل و بازرگانی : بازرگانی
کاربری بازرگانی کلان شهر تجاری پیشنهادی مشتمل بر سه بخش است:
بخش اول فضاهای مورد نیاز جهت ایجاد انبار کالا و سردخانه مواد غذایی است که در اراضی شهری ایجاد می گردد.
در این بخش فضاهای لازم جهت استقرار تاسیسات و تجهیزات حمل و نقل هوایی خودکار "پهپاد" و حمل و نقل زمینی خودکار "روبوت" در نظر گرفته می شود و لازم است ارتباطات لازم با سایر شبکه های حمل و نقل شهری و بین شهری تامین گردد.
بخش دوم شامل فضاهایی بمانند گمرک، انبارهای عمومی، مراکز تخلیه بارگیری کالا، مناطق آزاد تجاری، مناطق ویژه اقتصادی و کاربریهای وابسته به بازرگانی و کسب و کار است که در حومه شهر واقع است. بخش بزرگی از کاربری های بازرگانی در شهر فرودگاهی و فضاهای وابسته مستقر می شوند.
و بخش سوم شامل مجموعه ها و شهرک های بزرگ تجاری بازرگانی بمانند بندر خشک، منطقه ویژه اقتصادی، اسکله و تاسیسات حمل و نقل دریایی و مجموعه های مشابه است که در خارج از حومه شهر مستقر می گردند. (این بخش از کاربری بازرگانی از موضوع بحث خارج است و در صورت امکان در سلسله یادداشت های آینده در قالب طرح های سرمایه گذاری مجزا بررسی می شود)
با عنایت به موارد فوق، اطلاعات سرانه کاربری بازرگانی بشرح جدول آتی ارائه می گردد.
موقعیت |
کاربری |
شرح کاربری |
سرانه |
|
شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
انبار کالا، سردخانه مواد غذایی |
2.50 |
|
حومه شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
منطقه آزاد تجاری، منطقه ویژه اقتصادی، مجموعه بازرگانی، شهر فرودگاهی |
30.00 |
|
حومه شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
گمرک، انبار عمومی، مرکز تخلیه بارگیری کالا، منطقه آزاد تجاری، منطقه ویژه اقتصادی |
24.00 |
|
خارج شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
بندر خشک، منطقه ویژه اقتصادی، اسکله و تاسیسات حمل و نقل دریایی و کاربریهای مشابه |
75.00 |
|
|
|
جمع سرانه کاربری بازرگانی (متر مربع) |
131.5 |
با عنایت به جمیع موارد فوق، سرانه کاربریهای حمل و نقل و بازرگانی که موقعیت وقوع آنها در شهر است طبق جدول زیر ارائه و مبنای محاسبات و برآوردهای آتی قرار می گیرد:
موقعیت |
کاربری |
شرح کاربری |
سرانه |
|
شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
ایستگاه قطار شهری (مترو) |
0.70 |
|
شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
ترمینال قطار مسافری و هایپرلوپ |
0.30 |
|
شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
ترمینال قطار باری (محموله های فوری) |
0.20 |
|
شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
پایانه مسافری (درون شهری، برون شهری) |
0.80 |
|
شهر |
حمل و نقل - بازرگانی |
انبار کالا، سردخانه مواد غذایی |
2.50 |
|
|
|
جمع سرانه کاربری حمل و نقل - بازرگانی (متر مربع) |
4.5 |
ذکر این نکته لازم است که شالوده نظام
برنامه ریزی ساختاری راهبردی شهری مبتنی بر توانایی پاسخگویی به تغییرات محیطی و
تطابق با نیازهای آتی بوده، لازم است سرانه های کاربری مذکور در جداول صدرالذکر براساس
نیازها و شرائط زمانی و مکانی بروزرسانی و تغییرات لازم اعمال گردد.
جهت سهولت محاسبه، سرانه کاربری معابر براساس 6 مقطع عرضی شامل:
1- معابر شریانی درجه1 (آزاد راه و بزرگراه با عرض 80 متر)
2- معابر شریانی درجه2 (بلوار اصلی با عرض 70 متر)
3- معابر شریانی درجه2 (بلوار فرعی با عرض 48 متر)
4- معابر توزیعی (بلوار 35 متری)
5- معابر دسترسی (خیابان با عرض 12 متر)
6- معابر دسترسی (کوچه با عرض 10 متر)
انجام می شود. جزئیات محاسبه سرانه های کاربری مرتبط در شکل زیر ارائه گردیده است.
در محاسبه سرانه کاربری معابر، علاوه بر مسیرهای عمومی حمل و نقل، مسیرهای اختصاصی شبکه های اتوبوسرانی سریع السیر شهری (BRT) و قطار سبک شهری(LRT) و ایستگاه های مربوطه لحاظ گردیده است.
نمونه مقطع عرضی – استقرار 2 مسیر مجزای رفت و برگشت BRT و ایستگاه مربوطه در قسمت میانه معابر
نمونه مقطع عرضی – استقرار 1 مسیر BRT و ایستگاه مربوطه در قسمت میانه معابر
نمونه مقطع عرضی – استقرار 2 مسیر مجزای رفت و برگشت BRT و ایستگاه مربوطه در قسمت میانه بلوارهای فرعی و توزیعی
نمونه مقطع عرضی – استقرار 2 مسیر مجزای رفت و برگشت LRT و ایستگاه مربوطه در قسمت میانه معابر
نمونه مقطع عرضی – استقرار 2 مسیر مجزای رفت و برگشت LRT در قسمت میانه بلوارهای فرعی و توزیعی
نمونه مقطع عرضی - بلوار 60 متری با دو مسیر BRT و ایستگاه مربوطه
نمونه مقطع عرضی - بلوار 24 متری با دو مسیر LRT و ایستگاه مربوطه
نمونه مقطع عرضی - بلوار 28 متری با دو مسیر LRT و ایستگاه مربوطه
در محاسبه سرانه کاربری معابر، علاوه بر مسیرهای حمل و نقل وسائل نقلیه موتوری، مسیرهای خاص پیاده روی و دوچرخه سواری نیز در نظر گرفته شده است.
نکات مهم در تخمین سرانه کاربری معابر:
- نکته اول: مسیرهای خاص شبکه قطار شهری (مترو) بصورت سطحی و مونوپل، در فضای میانه شبکه آزادراه ها و بزرگراه ها و بلوارهای اصلی و فرعی شهری (شریانی درجه2 و توزیعی) در نظر گرفته می شود و تخصیص سرانه کاربری مجزا جهت این امر لازم نمی باشد.
در شکل زیر نمونه سطح مقطع عرضی بلوار 45 متری دارای دو مسیر مجزای BRT بهمراه ایستگاه مربوطه و همچنین ستون های شبکه مترو (بصورت مونوپل – روسطحی) مشخص گردیده است.
-
نکته دوم: مسیرهای خاص شبکه قطار شهری زیرزمینی(مترو) مشمول تخصیص سرانه کاربری مجزا نیست و سرانه ایستگاه های مترو شهری ضمن استفاده حداکثری از امکانات شبکه های LRT/BRT ، در قسمت سرانه کاربری ایستگاه قطار (شهری و بین شهری) در نظر گرفته می شود.
- نکته سوم: فضاهای تخصیص شده به پارکینک های برمعبر و فضاهای سبز معابر، به ترتیب در سرانه های کاربری پارکینگ و فضای سبز بشرح یادداشت های آتی ارائه می شود (در محاسبات مربوط به سرانه کاربری معابر لحاظ نمی گردد).
با عنایت به موارد فوق، چنانچه جمعیت ابرشهر تجاری (پایتخت تجاری کشور) در افق نهایی پنج میلیون نفر (5.000.000 نفر) در نظر گرفته شود، سرانه کاربری معابر طبق جدول زیر محاسبه و مبنای محاسبات و برآوردهای آتی قرار می گیرد:
موقعیت |
کاربری |
شرح کاربری |
سرانه (متر مربع) |
|
شهر |
معابر |
شبکه راه های شهری |
35.00 |
|
شهر |
معابر |
دوچرخه رو |
9.00 |
|
شهر |
معابر |
پیاده رو، پیاده راه |
9.00 |
|
جمع سرانه کاربری شبکه معابر (متر مربع) |
53.0 |
احداث ابرشهر تجاری (پایتخت تجاری کشور) - تخمین سرانه کاربری پارکینگ خودرو:
سرانه کاربری پارکینگ خودرو مشتمل بر دوبخش کاربری پارکینگ برمعبر و پارکینگ عمومی (عموماً طبقاتی) است.
جهت تامین کاربری پارکینگ بر معبر شیوه های مختلفی رایج است و براساس نیاز کاربریهای مجاور، تامین میگردد.
همچنین کاربری پارکینگ عمومی (بیشتر به شکل طبقاتی) عموماً در مناطق پر ازدحام شهر و موقعیت های خاص و با توجه به کاربریهای پیرامونی و نیاز به فضاهای پارک وسائل نقلیه لحاظ می شود.
تخمین سرانه پارکینگ برابر متون فوق بشرح جدول زیر ارائه می شود.
موقعیت |
کاربری |
شرح کاربری |
سرانه |
|
شهر |
پارکبنگ |
پارکینگ عمومی |
8.00 |
|
شهر |
پارکبنگ |
پارکینگ بر معبر |
12.00 |
|
|
|
جمع سرانه کاربری (متر مربع) |
20.0 |
نکته مهم در مورد کاربری پارکینگ خودرو :
با توجه به کاربرد روزافزون خودروهای هیبریدی و الکتریکی، لازم است در کلیه پارکینگ ها (اعم از پارکینگ بر معبر و پارکینگ طبقاتی و عمومی) تجهیزات شارژ خودرهای الکتریکی فرآهم شود.
اطلاعات بیشتر:
INSTITUTE OF URBAN TRANSPORT - INDIA
سرانه کاربری های شهری - دکتر سید محسن حبیبی - مهندس صدیقه مسائلی- سازمان ملی زمین و مسکن
مقایسه استانداردهای شهری ایران با سایر کشورها